prof. dr hab. Lesław Hostyński
Kierownik Zakładu Etyki UMCS


Wschodni Rocznik Humanistyczny
(tom l - IV 2004/2007)
Recenzja

„Wschodni Rocznik Humanistyczny" to naturalna kontynuacja cieszącego się dużym zainteresowaniem "Radzyńskiego Rocznika Humanistycznego". Sukces radzyńskiej publikacji przejawiający się przede wszystkim napływem do redakcji tekstów z różnych ośrodków naukowych, nie tylko z Polski, zmusił Kolegium Redakcyjne do rozszerzenia dotychczasowej „lokalnej" formuły do wymiaru ponadregionalnego. Z perspektywy czterech tomów, które się do tej pory ukazały, była to decyzja wyjątkowo trafna.
Problematyka Rocznika dookreślona jest już w samym tytule. Zakres tematyczny tekstów historycznych ograniczony jest do zagadnień dotyczących głównie terenów Wschodniej Polski, a w szczególności Podlasia, części Mazowsza i Małopolski. Twórcy Rocznika precyzyjnie określili zadanie, które pragną zrealizować. Jak się wydaje najlepiej byłoby przywołać ich własne słowa: "Misją Wschodniego Rocznika Humanistycznego jest stworzenie platformy wymiany rezultatów badań naukowych dotyczących tzw. ściany wschodniej. Mamy nadzieję, że dzięki temu możliwa będzie pełniejsza niż dotychczas koordynacja badań prowadzonych na polu humanistyki, dotyczących tej części Polski." Po lekturze czterech tomów "Rocznika" z pełną odpowiedzialnością mogę stwierdzić, iż deklarowana misja jest wyjątkowo skrupulatnie i na wysokim poziomie merytorycznym realizowana.
Niekwestionowaną zaletą recenzowanego rocznika jest fakt, iż stanowi on znaczącą pozycję na rynku publikacji naukowych (tytuł znajduje się m.in. na liście czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego) nie tylko w wymiarze regionalnym, ale również w ośrodkach naukowych w Polsce i za granicą, a potwierdza to udział autorów m.in. z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Zielonogórskiego, Instytutu Pamięci Narodowej, Instytutu Badań Literackich PAN, Uniwersytetu w Charkowie, Akademii Świętokrzyskiej, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Pontificio Instituto di Studi Eccclesiastici Roma, ośrodków akademickich tzw. ściany wschodniej i wielu innych.
„Wschodni Rocznik Humanistyczny" odgrywa ważną rolę przede wszystkim dla regionu wschodniego. I można tutaj mówić o ważności przynajmniej na kilku poziomach.
Po pierwsze, przybliża czytelnikowi niezmiernie interesujące, ale jednocześnie mało znane fakty z historii szeroko rozumianego regionu wschodniego stając się istotnym źródłem wiedzy historycznej nie tylko dla specjalistów, ale i dla miłośników przeszłości, W tym miejscu nie od rzeczy będzie zwrócić uwagę na cenne przedsięwzięcie redakcyjne, a mianowicie istniejący od pierwszego numeru dział "Źródła i Materiały" niejednokrotnie stanowiące impuls do dalszych samodzielnych poszukiwań archiwalnych i badań naukowych.
Po drugie, stanowi element integrujący regionalne środowisko humanistyczne. Jednocześnie daje szansę zaistnienia w obiegu naukowym wielu młodym historykom, literaturoznawcom, filozofom. Niewątpliwie dużą zasługą Redakcji jest harmonijny i przemyślany dobór autorów. Obok młodych, niekiedy debiutujących obecni są, gwarantując wysoki poziom rnerytoryczny recenzowanego rocznika, autorzy o ugruntowanej pozycji i znaczącym dorobku naukowym.
Po trzecie, „Wschodni Rocznik Humanistyczny" na pewno zaświadcza o wysokiej aktywności badawczej miłośników regionu wschodniego. Dobrze byłoby jeszcze bardziej otworzyć się na współpracę z ośrodkami akademickimi na Ukrainie i Białorusi.
Uważny czytelnik może odczuwać pewien niedosyt z powodu zbytniej nadreprezentacji tekstów historycznych. Pod rozwagę Kolegium Redakcyjnego zgłaszam sugestię by zamieszczać nieco więcej tekstów poświęconych literaturze i filozofii. Być może dobrym rozwiązaniem byłaby publikacja tomów tematycznych.
Z całą stanowczością stwierdzam, iż „Wschodni Rocznik Humanistyczny" ze względu na wysoki poziom merytoryczny, popularyzację wiedzy o historii, kulturze „ściany wschodniej", funkcję integrującą myśl humanistyczną regionu na pewno zasługuje na to aby nadal był wydawany.