RADZYŃSKI
ROCZNIK HUMANISTYCZNYtom 11/2013
Paweł Borek
Streszczenie
Obchody świąt oraz uroczystości pułkowych i państwowych w garnizonie Siedlce 1918-1939
W okresie międzywojennym na terenie Siedlec funkcjonował garnizon Wojska Polskiego, który był największy na Południowym Podlasiu (liczył ok. 2000 żołnierzy). Obecność żołnierzy 9 Dywizji Piechoty w mieście powodowała powstawanie trwałych i silnych związków wojska z miejscowym społeczeństwem, kształtujących się na wielu różnych płaszczyznach. Jedną z nich, która w sposób istotny wpływała na rozwój świadomości narodowej miejscowej ludności, były uroczyste obchody świąt państwowych, narodowych i pułkowych, podczas których organizowano uroczyste przemarsze wojska z orkiestrą, defilady, zawody sportowe, akademie i zabawy taneczne. Dowódcy garnizonu zapraszali delegacje Siedlczan na wszelkie uroczystości, jakie były obchodzone w oddziałach.
W II Rzeczypospolitej najważniejszymi świętami narodowymi były rocznice: uchwalenia Konstytucji 3 Maja w 1791 roku oraz odzyskania niepodległości 11 listopada 1918 r. Kolejnymi ważnymi świętami państwowymi były przypadające na 19 marca imieniny Józefa oraz święto żołnierza obchodzone corocznie 15 sierpnia. Nie zapominano oczywiście i o innych uroczystościach, jak np. obchodach kolejnych rocznic powstania pułków, czy powstań narodowych.
Obchody świąt wojskowych i państwowych odgrywały więc bardzo dużą rolę w patriotyczno-obywatelskim wychowaniu żołnierzy garnizonu Siedlce, ale także cywilnych mieszkańców miasta. Szczególne znaczenie uroczystości te miały w 1939 roku, wobec narastającego zagrożenia atakiem ze strony hitlerowskich Niemiec.
Summary
The commemoration of regimental and public red-letter days and festivities in the Siedlce garrison 1918-1939
During the interwar period, in Siedlce, there functioned the Polish Army Garrison, which was the biggest in the Southern part of the Podlasie Region, as it numbered approximately 2000 soldiers. The presence of the soldiers of the 9th Infantry Division in the city contributed to the creation of close and strong relations between the army and the local community, developed in various areas. One of these, which significantly influenced the development of national awareness in the local community, was the festive celebration of public, national, and regimental holidays, where there were organised festive marches with an orchestra, parades, tournaments, academies, and dancing parties. The garrison commanders invited delegations of Siedlce residents to all celebrations held in the division. In the Second Polish Republic the most significant national holidays were the anniversaries: the adoption of the Constitution of the 3rd of May in 1791 and Poland's resumption of independent statehood on 11th November 1918. Other important public holidays were Joseph's name-day, celebrated on 19th March, and Polish Armed Forces Day, celebrated annually on 15th August. Other important anniversaries have also been celebrated, such as the creation of regiments, or the anniversaries of national uprisings.
The celebration of military and national holidays played a major role in the patriotic and civic education of the soldiers of the Siedlce garrison, as well as civilian residents. The celebrations in 1939 had special significance, due to the increasing danger of being attacked by Nazi Germany.