5. Gospodarcza pomoc państwa. Chłopi
bezrolni, mało- i średniorolni są obecnie pozbawieni
wszelkiej opieki i pomocy rządowej. Dziś chłop umrzeć
może z głodu i nędzy, a państwo mu z pomocą nie
przyjdzie. Dlatego też wzywamy masy chłopskie do
solidarnej obrony i walki o następujące żądania:
przyznanie chłopom tanich kredytów i państwowych
pożyczek na zagospodarowanie się, zakup inwentarza,
zboża siewnego, nawozów sztucznych itd., z których to
kredytów korzystają obecnie tylko obszarnicy i wiejscy
bogacze. Domagamy się bezzwrotnych zapomóg dla
wszystkich chłopów małorolnych i średniorolnych,
dotkniętych klęskami żywiołowymi, jak nieurodzaj,
gradobicie, powodzie, pożar itd.
6. Administracja. Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej
"Samopomoc" zwalcza wszelki ucisk
administracyjny ludności pracującej wsi i miast, i
domaga się, aby wszyscy urzędnicy na stanowiskach
kierowniczych w urzędach centralnych, wojewódzkich,
powiatowych i gminnych wybierani byli przez ludność
pracującą, a nie naznaczani z góry. Urzędy i ich
urzędnicy mają być dla wszystkich dostępni, a
interesanci szybko i przychylnie załatwiani. ZLCh
"Samopomoc" występuje przeciwko wszelkim karom
policyjnym, nakładanym na chłopów, np. za uprawianie
dla własnych potrzeb tytoniu itd. oraz żądamy
zniesienia różnych opłat, np. rogatkowym itp.
7. Samorząd. Dążymy, aby samorząd gminny, powiatowy i
wojewódzki był niezależny od urzędów
administracyjnych, a wybór jego opierał się na
pięcioprzymiotnikowym prawie głosowania. Jesteśmy
przeciw odbieraniu praw samorządom i uzależnianiu rad
gminnych oraz sejmików od starostw. Walczymy o
powoływaniu sekretarzy gminnych i sejmikowych przez
samorząd bez nacisku władz administracyjnych
(starostw). ZLCh "Samopomoc" przeciwstawia się
w radach gminnych, sejmikowych i sejmikach obarczaniu
ciężarami samorządowymi biednych i średniorolnych
chłopów, a dąży do przerzucenia wszystkich
ciężarów samorządowych, rzucania przez rząd
ciężarów militarnych, na gminy, jak budowę dróg
bitych, na koszt samorządu itd. Różne świadczenia,
jak: szarwarki, podwody, warty itd. powinny obciążać
obszarników i bogaczy wiejskich.
8. Spółdzielnie chłopskie. Kredyty i państwowa pomoc
gospodarcza powinny być udzielane nie przez spekulanckie
banki i kasy kapitalistyczne, lecz przez spółdzielnie,
kierowane przez samych chłopów. Warunkiem tego, by
kredyty i zapomogi trafiały do rąk biednych i średnich
chłopów, nie zaś do kieszeni bogaczy wiejskich,
wyrwanie kas gminnych, spółdzielni i kółek rolniczych
oraz tym podobnych organizacji chłopskich gospodarczych
z rąk bogaczy wiejskich, księży, faszystów,
ugodowców, i opanowanie ich przez mało- i
średniorolnych chłopów. Dążąc do tego ZLCh
"Samopomoc" przeciwstawia się stanowczo
wszelkim próbom łączenia chłopskich organizacji
gospodarczych z obszarniczymi, czyli oddawaniu chłopów
pod komendę obszarników. Opanowane i kierowane przez
chłopów spółdzielnie powinny stać się jedną z
głównych podstaw samoobrony i samopomocy chłopskiej.
9. Przemysł i handel. Przemysł i handel w rękach
kapitalistów jest środkiem wyzysku mas chłopskich
przez wysokie ceny produktów przemysłowych, które
naznaczają wielkie organizacje kapitalistyczne, zwane
kartelami, dlatego masy chłopskie popierają dążenia
robotników do wywłaszczenia kapitalistów z fabryk i
wspólnie z robotnikami dążą do rządu
chłopsko-robotniczego, który to wywłaszczenie
przeprowadzi. Przemysł bowiem i handel powinien stać
się źródłem dobrobytu mas pracujących, a nie garstki
kapitalistów, jak to dzisiaj się dzieje.
10. Sądownictwo. Dzisiejsze prawodawstwo sądowe ma na
celu utrwalenie panowania wyzyskiwaczy nad masami
pracującymi, tj. chłopami i robotnikami. Domagamy się
więc radykalnej zmiany tego prawodawstwa i
przystosowania go do potrzeb ludu pracującego. Na
miejsce obecnych sądów urzędniczych powinny być
utworzone sądy wybieralne przez masy pracujące. Kara
śmierci i sądy doraźne powinny być zniesione.
11. Oświata. ZLCh "Samopomoc", wychodząc z
założenia, że dzisiejszy kierunek oświaty
(szkolnictwa) przystosowany jest do zasad wyzyskiwaczy,
zwalcza obecny system nauczania, dążąc do tego, by
szkoła ogólnokształcąca zawodowa była jednolita,
bezpłatna, całkowicie przystosowana do warunków i
potrzeb dzieci chłopskich i robotniczych. Nauka powinna
odbywać się w języku ojczystym uczniów. Dotychczasowy
wpływ kleru na szkolnictwo powinien być zupełnie
usunięty.
12. Kościół i religia. Przeciwstawiając się
wszelkiemu przymusowi religijnemu, walcząc z wszelkim
naciskiem i prześladowaniami religijnymi, ZLCh
"Samopomoc" dąży do oddzielenia Kościoła od
państwa i usunięcia księżej polityki z ambon oraz
konfesjonału. Jak najrychlejsze zniesienie konkordatu,
na którego podstawie kler domaga się, poza innymi
wszelkimi świadczeniami, jeszcze kilku miliardów
złotych odszkodowania za ziemię dla biskupów i
księży - uważamy za jedno z głównych naszych
żądań.
13. Wolność polityczna. Całkowita wolność polityczna
dla chłopów i robotników należy do głównych naszych
żądań. Domagamy się zniesienia przywilejów
kapitalistów i obszarników, płynących z tytułu ich
posiadania i wyzysku. Domagamy się prawdziwej swobody
zebrań, druku i słowa, rzeczywistej wolności
organizacji politycznych i zawodowych tak dla chłopów,
jak i dla robotników. Walczymy również o prawo
zabraniające więzić za obronę interesów mas
pracujących.
14. Stosunek do innych narodów. Z innymi narodami chcemy
żyć w przyjaźni i braterstwie, uważamy bowiem, że
wojna panom bogactw i zaszczytów dostarcza, z chłopa
tylko nędzy i kalek przysparza. Dążyć będziemy
wspólnie z masami pracującymi innych narodów do
zniesienia całej armii oraz zastąpienia policji przez
milicję robotniczo-chłopską. Wstępnym krokiem
pokojowej polityki Polski, utrwalania dobrych stosunków
sąsiedzkich, musi być zawarcie traktatu handlowego ze
Związkiem Radzieckim i innymi państwami.
15. Swobody dla mniejszości narodowych. ZLCh
"Samopomoc" domaga się zniesienia wszelkiego
ucisku narodowego: walczy o pełne swobody dla narodu
ukraińskiego i białoruskiego, o zjednoczenie chłopów
polskich z białoruskimi i ukraińskimi we wspólnej
obronie swych interesów przed obszarnikami i faszyzmem.
Osadnictwo, tak wojskowe, jak i cywilne na tzw. kresach,
winno być całkowicie zaniechane, dając pierwszeństwo
miejscowym chłopom; osłabia ono bowiem walkę klasową
biedoty chłopskiej wewnątrz kraju, drogą wzniesienia
antagonizmu narodowościowego, rozbija sojusz chłopów
polskich z ukraińskimi i białoruskimi, wzmacnia
burżuazję i obszarników. Żądamy prawa do pełnego
stanowienia o własnym losie narodów zamieszkujących
państwo polskie".
Porównując więc postulaty, o których jest mowa przy
NPCh w odezwie "Do chłopów wszystkich narodowości
Rzeczypospolitej Polskiej", z zasadami i dążeniami
ZLCh "Samopomoc" daje się spostrzec, że
postulaty te zostały w całej rozciągłości
uwzględnione w "Zasadach i dążeniach", lecz
bardziej sprecyzowane i odpowiednio rozszerzone.
Porównajmy bodaj punkt 4 odezwy b[yłej] NPCh w sprawie
rozdziału Kościoła od państwa. Znajduje [on] swoje
odzwierciedlenie w "Zasadach i dążeniach"
ZLCh "Samopomoc" punkt 12. Tak samo punkt 5
cytowanej odezwy znajduje swój odpowiednik w punkcie 14,
jak również i pozostałe punkty.
Jak już poprzednio wspomniałem, to ZLCh
"Samopomoc" jest spadkobierczynią byłej NPCh,
jej ideologii i zasadniczych metod pracy.
Zanim przejdę do omawiania tych zasadniczych momentów,
które będą charakteryzować stanowisko, jakie wobec
całego szeregu problemów politycznych i ekonomicznych
zajmuje ZLCh "Samopomoc", nieodzownym jest
poruszyć Konferencję Komunistycznej Partii Polski -
sekcji III Międzynarodówki, wraz z Komunistyczną
Partią Zachodniej Białorusi, Komunistyczną Partią
Zachodniej Ukrainy i Związkiem Młodzieży
Komunistycznej, która to konferencja odbyła się w
miesiącu marcu 1925 roku.
Na konferencji tej między innymi poruszanymi problemami
poruszono też kwestię przyspieszenia wszechświatowej
rewolucji, a w pierwszym rzędzie w Polsce, a więc [...]
o wynalezienie takich czynników, które by stanowiły
właśnie te główne motywy zmierzające bezpośrednio
do rewolucji.
Po przedyskutowaniu całego szeregu problemów, uznano w
końcu, że czynnikami takimi są:
1. Czynnik socjalny, a więc rozbudzenie proletariatu w
myśl zasad marksizmu, przez dążenie do
siedmiogodzinnego dnia pracy, podwyższenia zarobków,
upaństwowienia środków produkcji i konsumpcji, i
dyktaturę proletariatu.
2. Czynnik nacjonalny, a więc stanowienie o sobie aż do
oderwania się od polski.
3. Walka o ziemię.
Te główne trzy czynniki na omawianej konferencji
postanowiono wprowadzić w życie, lecz już szukać dla
urzeczywistnienia tych wytycznych dróg do stworzenia
organizacji legalnych, które by na podstawie
wymienionych czynników rewolucyjnych przygotowały
szerokie masy robotnicze i chłopów do rewolucji.
W tym celu powstała PPS-Lewica, jako ta, która ma
wszczepić w masy proletariatu wszystkie te momenty i
zagadnienia ekonomiczne i polityczne, które właśnie
zmierzać będą do tego właśnie czynnika socjalnego.
Czynnik nacjonalny znalazł swoją wykładnię w byłej
Białoruskiej Hromadzie, obecnie już zlikwidowanej.
Czynnik walki o ziemię znalazł swoją wykładnię w
byłej NPCh.
Na podstawie powyższego wyraźnie zarysowuje się tło,
jak również i cele powstania wymienionych ugrupowań,
które są uważane za przybudówki Komunistycznej
Partii, zadaniem właśnie których jest przygotowanie
mas robotniczo-chłopskich do rewolucji.
Przeto rzecz zrozumiała, że Zjednoczenie Lewicy
Chłopskiej "Samopomoc", jako spadkobierczyni
byłego NPCh, przyjęła tą samą spuściznę z
intencjami, jakie były przy powstaniu NPCh.
Na poparcie tego co poprzednio powiedziałem, pozwolę
sobie zacytować szereg wyjątków z prasy partyjnej,
jaka ukazała się na terenie naszego województwa w
drodze legalnej, która bez wątpienia ukazuje właściwe
oblicze.
W miesiącu marcu 1929 roku przez Zarząd Główny był
wysłany "Okólnik Nr 3" w sprawie obchodu 1
Maja; jako dość charakterystyczny, przytaczam w
całości:
"Okólnik Nr 3. Zbliża się dzień 1 Maja, dzień
święta mas pracujących na całym świecie.
Obowiązkiem wszystkich ogniw organizacyjnych jest
przygotowanie całej akcji tak, aby obchód święta tego
wypadł w szeregach naszych, tj. chłopów mało-, bez- i
średniorolnych, jak najpomyślniej. Należy więc zaraz
po otrzymaniu tego okólnika zwołać posiedzenie
zarządów poszczególnych ogniw i omówić tam
szczegółowy plan działania. Zarządy kół powinny
przez cały czas akcji przygotowawczej utrzymywać
ścisłą łączność z zarządami powiatowymi i
pracować pod ich kierownictwem. Tam zaś, gdzie zarządu
powiatowego nie ma, robić to w porozumieniu i pod
kierownictwem naszych mężów zaufania. W ważnych
sprawach można się zwracać do Sekretariatu
Org[anizacyjnego] (Lublin, Zamojska 23, skrz[ynka]
pocz[towa] 201).
Po szczegółowym omówieniu i ustaleniu planu działania
i podziału pracy wśród członków ZLCh
"Samopomoc", należy zwoływać zebrania
naszych sympatyków i wciągać do akcji jak najszersze
masy z całej okolicy: młodzież, kobiety, robotników
itd. Zająć się też zbiórką dobrowolnych składek na
urządzenie sztandarów i transparentów, to jest
kawałków tektury, lub materii, umocowanych na kiju i
zaopatrzonych w odpowiednie napisy. Kolor naszych
sztandarów przyjmujemy czerwony, jak kolor całego
świata walczącego o swoje wyzwolenie. W dniu 1 maja
należy wezwać wszystkich okolicznych chłopów bez-,
mało- i średniorolnych do porzucenia pracy bez względu
na to czy kto pracuje u siebie, czy u obszarnika i
bogacza wiejskiego, lub też z furmanką w lesie, przy
szosie itp. W dniu 1 maja koła "Samopomocy"
winny zwołać zgromadzenia chłopskie we wsi[ach], na
których członkowie kół winni wyjaśnić masom
znaczenie święta 1 maja, jako międzynarodowego dnia
walki mas pracujących z panowaniem fabrykantów i
obszarników o rządy chłopsko-robotnicze oraz przeciw
niebezpieczeństwu wojennemu. Obszernie o tym pisze
"Samopomoc Chłopska". Szczególnie silnie
należy wyjaśnić masom zdradziecką rolę P[olskiej]
P[artii] S[osjalistycznej], która podszywa się pod
socjalizm, a służy faszyzmowi, a także rolę
wszystkich służących faszyzmowi partii ugodowych
chłopskich, jak: [PSL] "Wyzwolenie" i
Stronnictwo Chłopskie itp. Wyjaśnić zwłaszcza należy
masom oszukańczy charakter projektu ugody reformy rolnej
i taniego wykupu, przeciwstawiając walkę o ziemię bez
wykupu; wyjaśnić zdradziecki charakter projektu PPS,
[PSL] "Wyzwolenia" i Str[onnictwa]
Chł[opskiego] reformy konstytucji, który to projekt
ubrany jest w szatę demokratyczną, a ma na celu
zamalować oczy masom, żeby łatwiej przeprowadzić
zmianę konstytucji tak, jak chce B[ezpartyjny] B[lok
Współpracy z Rządem]; przeciwstawiać należy tym
machinacjom walkę o rząd chłopsko-robotniczy.
W szczególności też wyjaśnić należy chłopom, że
dzień święta 1 maja to dzień walki ludu pracującego
na całym świecie przeciwko wojnie z[e] Z[wiązkiem]
S[ocjalistycznych] R[epublik] R[adzieckich], gdzie
rządzą robotnicy i chłopi oraz przeciwko innym
narodom.
Po zgromadzeniu na wsi koła powinny zorganizować udanie
się, gdzie się da - pochodem, a gdzie nie - pojedynczo,
do miasta, w celu połączenia się we wspólnym
pochodzie z robotnikami, dla zadokumentowania jedności
robotniczo-chłopskiej. Jednakże w mieście nie należy
brać udziału w pochodach i zebraniach PPS, bo to
pochody zdrady i parady faszystowskiej dla otumanienia
mas. Łączyć się należy natomiast z pochodami
bratniej nam partii PPS "Lewicy". Celem
zadokumentowania przymierza chłopsko-robotniczego i
wzmożenia akcji, jeszcze przed dniem 1 maja należy
wejść w porozumienie z PPS "Lewicą", tam,
gdzie ona jest, tam zaś, gdzie nie ma bratnich nam
organizacji politycznych lub zawodowych, prowadzić
akcję pierwszomajową samodzielnie, odciągając masy
chłopskie[i] robotnicze od ugody i socjal-faszyzmu.
Na wsiach zbyt odległych od miast i miasteczek należy
organizować pochody demonstracyjne przez wieś, pod
gminę. Mniej uświadomionym [należy] wyjaśniać, że
strata jednego dnia zarobkowego tak na własnym
gospodarstwie, jak i w niewolniczej pracy u obszarnika,
bogacza wiejskiego czy innego kapitalisty - stokrotnie
się opłaci.
Przez wciągnięcie do pochodów i wieców
pierwszomajowych mas chłopskich i robotniczych, wzmacnia
się i rozszerza uświadomienie i czynność polityczną
mas oraz zbliża dzień wyzwolenia chłopów i
robotników. Przypominać [należy], że dla
przeciwstawienia obchodzonej przez dziesiątki już lat
uroczystości robotniczo-chłopskiej, burżuazja
ustanowiła w Polsce święto 3 Maja, poza tym obchodzi
ona wiele innych dodatkowych świat, jak np. imieniny
swych głośnych przedstawicieli, na podobieństwo
carskich galówek itp. Mówców dla pochodów i wieców
wyznaczają zarządy powiatowe lub nasi mężowie
zaufania oraz zarządy kół. Hasła rzucane w czasie
obchodu i napisy na sztandarach i transparentach są
następujące:
1. Ziemia dla chłopów bez-, mało- i średniorolnych,
przez wywłaszczenie obszarników, bez wykupu.
2. Zniesienie ciężarów podatkowych niezamożnym
chłopom i robotnikom.
3. Zaprzestania zbrojeń.
4. Żądamy bezzwrotnych zapomóg dla chłopów mało-,
średnio- i bezrolnych, dotkniętych klęskami
żywiołowymi.
5. Żądamy uwolnienia chłopów mało- i średniorolnych
od pańszczyzny szarwarkowej.
6. Precz z terrorem i prześladowaniami politycznymi
7. Żądamy wolności słowa, druku, zgromadzeń i
organizacji dla chłopów i robotników.
8. Uwolnić więźniów politycznych.
9. Precz z faszyzmem, socjal-faszyzmem i zdradziecką
ugodą.
10. Precz z bojówkami faszystowsko-ugodowymi,
napadającymi na zebrania i działaczy ZLCh
"Samopomoc" i innych radykalnych organizacji.
11. Chłopi mało-, bez- i średniorolni, występujcie z
faszystowskich organiz[acji]: Kółek Rol[niczych],
Strzelca, Kas Stefczyka itp.
12. Chłopi mało-, bez- i średniorolni, wstępujcie do
Zj[ednoczenia] Lew[icy] Chłopskiej
"Samopomoc", jedynej organizacji nieugięcie
walczącej o wasze zadania.
13. Niech żyje przymierze chłopów i robotników!
14. Niech żyje rząd chłopsko-robotniczy!
15. Niech żyje Zjednoczenie Lew[icy] Chł[opskiej]
"Samopomoc"!
16. Niech żyje międzynarodowe braterstwo mas
pracujących w walce przeciw wojnie o rządy
robotniczo-chłopskie!
Bezpośrednio po zakończeniu obchodu należy nadesłać
do sekretariatu organizacji oraz Redakcji
["Samopomocy Chłopskiej"] dokładne
sprawozdanie z przebiegu święta pracy.
Zarząd Główny Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej
"Samopomoc""
W miesiącu wrześniu 1929 roku ukazał się
"Okólnik Nr 3" Centralnego Wydziału
Młodzieży przy Zjedn[oczeniu] Lew[icy] Chł[opskiej]
"Samopomoc" w sprawie więźniów politycznych,
treść którego przytaczam poniżej:
Okólnik Nr 3. Do Zarządów Kół Młodzieży przy ZLCh
"Samopomoc".
W celu rozwinięcia kampanii naokoło samoobrony przez
uciskiem politycznym:
1. Zarządy Kół zwołają zebrania dla omówienia
sprawy więźniów politycznych-samopomocowców. Na
zebraniach winna się wywiązać dyskusja na temat ucisku
faszyzmu na naszą organizację. Trzeba omówić
przyczyny gospodarcze, polityczne i międzynarodowe tego
ucisku.
Na zebraniach zapadną uchwały w sprawie prowadzenia
kampanii uświadamiającej na rzecz więźniów
politycznych-samopomocowców.
a) wśród członków i sympatyków;
b) wśród młodzieży skupionej w organizacjach
ugodowych;
c) wśród chłopów na wsiach;
d) wśród kobiet i dziewcząt.
2. Koła młodzieży przy ZLCh "Samopomoc"
bronią swych czołowych aresztowanych bojowników przez:
a) uświadamianie szerokich mas ludu pracującego o
znaczeniu walki politycznej w ruchu wyzwoleńczym i ich
obronę przed najmitami księżopańskimi, którzy
starają się więźniów-samopomocowców oczernić,
oszkalować i zmieszać z błotem;
b) zbieranie składek i danin w naturze (chleb, jaja,
masło, ser itd.) w celu odesłania takowych dla
więźniów w aresztach;
c) zbieranie składek pieniężnych na listy składkowe i
przesyłanie takowych do rozporządzenia Zarządu
Głównego na konto PKO nr 64128. Po listy na więźniów
politycznych-samopomocowców należy zwracać się do
Zarządu Głównego w Lublinie, [ulica] Zamojska 23;
d) urządzanie przedstawień, imprez, deklamacji,
odczytów, wieczorynek na fundusz więźniów
politycznych-samopomocowców;
3. Zebrania kół wybiorą spośród siebie specjalne
komisje, złożone z trzech osób, które:
a) zajmą się przeprowadzeniem uchwał zebrań;
b) będą informować o pracach zarządy kół i przed
nimi będą odpowiedzialne za przeprowadzenie pracy;
c) będą informować Zarząd Główny Młodzieżowy o
wynikach prac oraz będą zwracać się do tegoż
Zarządu po szczegółowe informacje".
W miesiącu lipcu 1929 r. ukazał się "Okólnik Nr
5" w sprawie akcji antywojennej, który w całości
brzmi, jak następuje:
"Okólnik Nr 5. Do wszystkich kół i członków
Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej "Samopomoc".
Obywatele! Jak wam wiadomo w roku bieżącym, a
mianowicie w dniu 1 sierpnia, upływa 15 lat od wybuchu
Wielkiej Wojny. Wojna ta, prowadzona o panowanie
kapitalistów na Wschodzie, o rynki zbytu, naftę,
bawełnę itp., kosztowała miliony życia istot ludzkich
i miliony kalek. Do dziś jeszcze dzieci, sieroty, matki
i żony opłakują swoich najdroższych, którzy legli w
grobie w imię interesów burżuazji
angielsko-francusko-amerykańskiej i innej. Obecnie, po
15 latach jesteśmy świadkami nowych zbrojeń, ćwiczeń
i nowych przygotowań do wojny, bo tamta nie zadowoliła
burżuazji. Przeciwstawić się wojnie może tylko lud
pracujący przez walkę o rząd chłopsko-robotniczy, ale
wielu jeszcze chłopów i robotników łudzi się, że
PPS, [PSL] "Wyzwolenie", Str[onnictwo]
Chłopskie i [PSL] "Piast" też chcą walki o
władzę dla chłopów i robotników. Jest to nieprawda.
Są to ukryci pachołkowie burżuazji, których celem
jest okłamywanie ludzi pracy rzekomą walką, by mydlić
drogi chłopu i robotnikowi na korzyść burżuazji.
W dniu 4 sierpnia br. ci pachołkowie pańscy mają
rozjechać się po wsiach i urządzać wiece, jakoby
antywojenne. Ci sami, co nawoływali w czasie wojny do
wstępowania do wojska, teraz mają gadać fałszywie
przeciw wojnie.
Po co oni to będą robić? Będą to robić w dniu 4
sierpnia po to, aby gadaniem antywojennym przyciągnąć
lud pracujący ku sobie, aby go odciągnąć od
organizacji rewolucyjnych, żeby potem tego chłopa i
robotnika burżuazji zaprzedać.
Obywatele! Nie wierzcie w ich obłudne gadanie o ich
pokojowości! Gdziekolwiek ich spotkacie, zapytajcie:
- Czemu to socjaliści z II Międzynarodówki nawoływali
do wojny w 1914 roku?;
- Czemu to dziś socjalista Miller [Müller][38] w
Niemczech buduje okręty wojenne i gazy trujące, a do
robotników każą strzelać?
- Czemu to socjaliści angielscy, choć już są u
władzy, nie wydali prawa uwalniającego Indian, jeno ich
w niewoli gnębią?
- Czemu to w Anglii kuje się broń w dzień i w noc?
- Dlaczego PPS, Stron[nictwo] Chł[opskie], [PSL]
"Wyzwolenie" i [PSL] "Piast"
głosują stale za budżetem na wojsko,
"Strzelca", policję itp.?
Wykazujcie wszędzie obłudę tych lokai pańskich i
wzywajcie chłopów i robotników, aby ich nie słuchano
i nie dawano wiary ich obłudnemu gadaniu. Niech się
masy chłopskie dowiedzą z waszych ust, że ci sługusi
burżuazji są ukrytymi wrogami ludu, a jeno dla
otumanienia starają się mówić tak, jak lud pragnie,
zaś czynią tak, jak potrzeba burżuazji.
Precz z oszustami z PPS, [PSL] "Wyzwolenia",
Str[onnictwa] Chł[opskiego] i [PSL] "Piast"!
Precz z burżuazją! Precz z wojną! Niech żyje
Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej "Samopomoc". W
lipcu 1929 roku.
Zarząd Główny Zjednoczenia L[ewicy] Chł[opskiej]
"Samopomoc".
W jednym z okólników, a mianowicie nr 9 z lipca 1930
roku, stanowisko ZLCh "Samopomoc" w sprawie
10-lecia obchodu "Cudu nad Wisłą" jest nazbyt
wyraźne, zresztą treść okólnika, przytoczona
poniżej, najlepiej scharakteryzuje to stanowisko:
"Okólnik Nr 9. Do wszystkich kół, członków i
sympatyków ZLCh "Samopomoc".
Chłopi! Dobiega 10 lat, kiedy zaraz po skończonej rzezi
światowej burżuazja wepchnęła wam znowu broń do
ręki do nowej bratobójczej walki z chłopami i
robotnikami ZSRR, do wojny mającej na celu obalenie
chłopsko-robotniczej władzy i ponowne oddanie
wyzwolonych mas na łup wyzysku międzynarodowego
kapitału i obszarnictwa. Burżuazja nie mogła pogodzić
się z faktem, że masy pracujące ZSRR, zdobywszy w
rewolucyjnej walce władzę, ziemię i fabryki,
wprowadzają nowy ład i swym przykładem wskazują
ujarzmionym i wyzyskiwanym masom całego świata jedyną
drogę do wyzwolenia; i dlatego drogą zbrojnej
interwencji usiłowała obalić pierwszy
chłopsko-robotniczy rząd.
A gdy to się nie udało, burżuazja stanęła w obliczu
niebezpieczeństwa. Wtedy, nie mogąc liczyć na poparcie
mas pracujących, oddała rządy w ręce swych
wypróbowanych sługusów, którzy przelicytowali
burżuazję w oszukańczych obiecankach, byle was tylko
do wojny zachęcić i pchnąć. Poszliście znowu na ich
wezwanie bronić obszarniczych folwarków i ich prawa do
wyzysku waszej pracy, w przekonaniu, że własnej
wolności bronicie, jak wam to tłumaczyli wasi
zdradzieccy wodzowie, ludowcy, socjaliści z PPS
-Prawicy.
Dziś, kiedy 15 sierpnia burżuazja szykuje się do
uroczystego obchodzenia dziesiątej rocznicy "Cudu
nad Wisłą", chcąc skupić masy pod hasłami
nienawiści do chłopów i robotników Związku
Radzieckiego i nowej wojny z ZSRR, obejrzyjcie się po
dziesięciu latach gorzkich doświadczeń, obliczcie, co
wam dała burżuazja i jej sługusy.
Zamiast obiecywanej obszarniczej ziemi - wywłaszcza was
burżuazja z własnego kawałka ziemi; tysiące chłopów
mało- i średniorolnych porzuca swój nędzny zagon, nie
mogąc na nim wyżyć, i idzie na łup wyzysku
zagranicznych kapitalistów lub zwiększa armię
bezrobotnych. Jako najskuteczniejszy środek na
bezrobocie i nędzę milionowych mas stosuje burżuazja
masakry policyjne i strzelanie do bezrobotnych, jak w
Sosnowcu, Zgierzu, Łodzi, Piotrkowie i całym szeregu
innych miast.
Zamiast wolności politycznej - szalejący terror,
zapełnione więzienia robotnikami i chłopami, którzy
ośmielili się buntować przeciw faszystowskiej
dyktaturze, setki procesów politycznych, wyroków
śmierci na rewolucyjnych robotników Lwowa, mordowanie
więźniów politycznych przez Defensywę w więzieniu
lubelskim, kneblowanie cenzurą rewolucyjnej prasy,
wydawanie rewolucyjnych posłów sądom, niesłychany
ucisk narodowościowy i wyzysk narodów ujarzmionych.
Dążąc do stłumienia rewolucyjnego ruchu chłopskiego,
podjął faszyzm zaciekły atak na naszą organizację,
stosując wszelkie środki represji. W ciągu bieżącego
roku zostały przeprowadzone setki rewizji i aresztowań
u naszych członków i działaczy, zawieszona nasza
gazeta "Samopomoc Chłopska", skonfiskowany
cały szereg odezw, skonfiskowana jednodniówka pt.
"Siła Chłopska" i tygodnik
"Chłopi", wydawany na miejsce "Samopomocy
[Chłopskiej]", uwięzieni tow. Heintze,
Obórko[39], Zdunek[40], Drążkiewicz[41],
Wiśniewski[42], Popek i dziesiątki innych. Policja i
władze administracyjne rozbijają zebrania i zjazdy
"Samopomocy", jak to miało miejsce w
Konstantynowie, Brzostku, Andrychowie i wielu innych
miejscowościach, nakładają kary za urządzanie zebrań
itp. Władze sądowe żądają wydania naszego posła
Stanisława Wójtowicza, podobnie jak faszystowski Sejm
wydał już rewolucyjnych posłów białoruskich i
ukraińskich: Chama[43], Walnickiego[44] i
Staganowicza[45]. Zamiast obiecywanego "wiecznego
pokoju", rosnące z dnia na dzień
niebezpieczeństwo nowej wojny imperialistycznej,
gorączkowe zbrojenia, pochłaniające milionowe sumy,
wyduszone na was przez egzekutorów w asyście
policyjnych bagnetów.
Chłopi! Jak przed dziesięciu laty wierne psy pańskie,
Witosy[46] i Daszyńscy[47], ocalili panowanie
burżuazji, wysyłając na rzeź w jej obronie
nieświadome masy chłopskie, tak samo i dziś usiłują
przedłużyć jej panowanie kosztem straszliwego ucisku i
wyzysku pracujących chłopów i robotników. Widząc
wzrastającą na skutek kryzysu gospodarczego
radykalizację mas chłopskich i robotniczych i
wzrastanie szeregów rewolucyjnych, usiłuje ugoda za
pomocą nowych oszustw sprowadzić masy z drogi
rewolucyjnej walki. Jednolitym frontem zjednoczonego
oszustwa, zwącego się Centrolewem[48], osłonili
ugodowcy faszystowską dyktaturę przed rewolucyjnym
sojuszem chłopów i robotników, usiłując rozerwać
ten sojusz za wszelką cenę. Kongres Centrolewu w
Krakowie miał za zadanie wykazać burżuazji, że w
okresie walki mas z rządzącą grupą faszyzmu,
Centrolew jest najskuteczniejszą zaporą przed atakiem
rewolucyjnych chłopów i robotników na panowanie
burżuazji, że w okresie wzrastającej gotowości mas do
walki, ugoda jest najzdolniejsza do utrzymywania mas w
jarzmie. Dla osiągnięcia swojego celu pachołki
pańskie nie cofają się przed żadnym oszustwem.
Oni to, zaprzedańcy, wmawiają w Was, że taki stan
rzeczy, kiedy chłop i robotnik nie ma
najelementarniejszych praw i oddany jest na pastwę
najdzikszego wyzysku - to jest właśnie demokracja,
której macie bronić.
Że pakowanie do więzień tysięcy świadomych chłopów
i robotników, masakrowanie bezrobotnych, żądających
pracy - to obrona prawa.
Że obrady zjednoczonej bandy krwawych Witosów i
Kierników[49] do spółki z pepe[e]sowskimi i
wyzwoleniackimi [PPS "Wyzwolenie" - D. M.]
bojówkarzami, masakrującymi na krakowskim rynku
rewolucyjnych robotników domagających się głosu
(obrady mające na celu jak skuteczniej oddać masy na
łup faszyzmu), miały na celu obronę
"praworządności" i walkę z dyktaturą.
Że pompowanie setek milionów z wynędzniałych mas na
zbrojenia i przygotowania do wojny z ZSRR - to obrona
"niepodległości".
Chłopi! Nie wierzcie zdrajcom i oszustom!
Świat kapitalistyczny, rozkładający się w chaosie
kryzysu, duszący się z braku rynków zbytu, usiłuje
przedłużyć swój nieuchronny koniec, przerzucając
cały ciężar na masy pracujące, gniotąc żelazną
pięścią wyzwoleńczą walkę chłopów i robotników i
przygotowując nową rzeź światową dla podzielenia
świata między imperialistów. I tak jak u nas ugoda
odgrywa najczynniejszą rolę w zakuwaniu mas w niewolę
kapitału, tak samo robią koledzy naszych
socjal-faszystów w Anglii, Niemczech i innych krajach
Europy. Burżuazja niemiecka przy pomocy socjaldemokracji
dławi rewolucyjny ruch, masakruje robotników Berlina w
dniu 1 Maja, rozwiązuje robotnicze organizacje, wzmaga
wyzysk, obniżając nieustannie płace robotnicze.
"Robotniczy" rząd Mac Donalda [Macdonalda][50]
pławi we krwi hinduskich chłopów i robotników,
walczących o wyzwolenie z jarzma imperializmu
angielskiego, dławi powstania w koloniach afrykańskich,
powstania Arabów w Syrii. Burżuazja francuska
bombarduje z samolotów Indochiny, wstające do walki z
wyzyskiem imperializmu francuskiego. Walcząc wspólnym
frontem przeciwko rewolucyjnemu ruchowi
robotniczo-chłopskiemu, burżuazja jednolitym frontem
przygotowuje się równocześnie do zbrojnego napadu na
Związek Socjalistycznych Republik Rad, do obalenia
władzy robotników i chłopów, którzy budując w swoim
państwie dobrobyt szerokich mas na zasadach socjalizmu,
wskazują ujarzmionym całego świata drogę do
wyzwolenia. W tej nowej rzezi bratobójczej Wy macie
pomóc do zakucia w niewolę "jaśnie panów"
wolnych chłopów i robotników ZSRR.
Chłopi! Jasne jest, że dla przygotowania gruntu pod
działania wojenne, burżuazja dążyć będzie z całą
bezwzględnością do zduszenia naszej szczerze
chłopsko-robotniczej organizacji. Odpowiedzią Waszą na
ataki faszyzmu musi być nieugięta walka o rząd
chłopsko-robotniczy, o ziemię bez wykupu na tle walk o
codzienne Wasze potrzeby i żądania. W dniu
burżuazyjnego święta "Cudu nad Wisłą",
odpowiedzcie na zakusy wciągnięcia Was do demonstracji
wrogiej masom pracującym, demonstracjami, urządzaniem
zebrań pod hasłem walki przeciw wojnie, przeciw
burżuazji i jej agentom, o rząd robotniczo-chłopski, o
ziemię bez wykupu. W odpowiedzi na terror policyjny, na
kneblowanie Waszej prasy i wolności zebrań, musicie
rozwinąć masową akcję protestacyjną, do której
wciągnąć należy jak najszersze masy pracujących
chłopów. Na zebraniach wszystkich kół i na zjazdach
powiatowych należy wyjaśnić zebranym znaczenie
oszukańczych manewrów Centrolewu, wskazać na
konieczność demaskowania oszustów, nawoływać do
organizowania coraz to nowych kół
"Samopomocy", masowych zebrań i zjazdów,
rozwijania na nich akcji protestacyjnej i uchwalania
bojowych rezolucji przeciw:
- zbrojeniom i przygotowaniom wojennym!
- zdradzieckiej działalności Centrolewu!
- terrorowi wobec naszych członków i działaczy!
- zamknięciu pisma i ciągłym konfiskatom!
- wyrokom śmierci na rewolucyjnych robotników Lwowa!
- morderstwom popełnionym przez Defensywę na
robotnikach w więzieniu lubelskim!
- wydawaniu rewolucyjnych posłów sądom!
- w obronie ZSRR i zdobyczy rewolucji proletariackiej!
- w obronie hinduskich chłopów i robotników!
- precz z wojną imperialistyczną!
- precz z faszyzmem i socjal-faszyzmem!
- niech żyje sojusz chłopsko-robotniczy!
- niech żyje walka o rząd chłopsko-robotniczy i
ziemię bez wykupu!
- niech żyje międzynarodowa solidarność chłopów i
robotników!
Sprawozdanie z odbytych zebrań i powziętych rezolucji w
związku z przeprowadzaną akcją protestacyjną, należy
przesyłać na adres Zarządu Głównego, Lublin ul.
Zamojska 23, skrz[ynka] poczt[owa] 201. Lublin, w lipcu
1930 r.
Zarząd Główny Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej
"Samopomoc"".
Następny okólnik nie mniej wyraźnie akcentuje
stanowisko ZLCh "Samopomoc" w sprawie
wzmożenia agitacji, zmierzającej do uświadomienia mas
o rzekomych celach zaborczych i wojennych Polski. Treść
powyższego podaję poniżej:
"Do wszystkich Komitetów Kongresowych Polski,
Ukrainy i Białorusi.
Chłopi! Zbliża się 16 rocznica wybuchu morderczej
wojny światowej, która kosztowała chłopów i
robotników miliony ofiar, złożonych na ołtarzu
krwiożerczego kapitału, która zrujnowała gospodarkę
pracujących mas chłopskich, doprowadzając je do głodu
i nędzy. Zbliża się również 10 rocznica wojny
imperialistycznej przeciwko Związkowi Socj[alistycznych]
Rep[ublik] Radz[ieckich] i sławionego przez burżuazję
i ugodę chłopsko-robotniczą "Cudu nad
Wisłą", kiedy to burżuazja przy pomocy swoich
agentów-przywódców z [PSL] "Wyzwolenia", PPS
i [PSL] "Piasta" łowiła masy chłopskie
oszustwem o oddaniu ziemi obszarniczej chłopom, byle
tylko poprowadzić ich do bratobójczej walki z chłopami
i robotnikami rosyjskimi, byle obalić znienawidzony
rząd robotniczo-chłopski i uratować swoje majątki.
16- i 10-letnie przeżycia nauczyła wiele masy chłopów
i robotników. Wykazały im czarno na białym w czyim
interesie krwawiły się w wieloletniej rzezi miliony
chłopów i robotników, jak haniebną rolę odegrała w
tych rzeziach ugoda robotniczo-chłopska, czym okazały
się szafowane suto obiecanki burżuazji i ugody o
ziemię, o pracy, o wolności dla chłopów i
robotników. Brak ziemi, brzemię ciężarów
podatkowych, rosnący wyzysk obszarniczo-kułacki,
bezrobocie i nędza, tępienie każdego przejawu
świadomości i walki mas chłopskich, więzienia pełne
najlepszych i najbardziej bojowych chłopów i
robotników - oto są "zdobycze" pracujących
mas wiejskich. Dziesięciolecie obrony burżuazji i
obszarników to jest owoc 10-letnich oszustw ugody z pod
znaku [PSL] "Wyzwolenia", Stronnictwa
Chłopskiego, PPS i [PSL] "Piasta". Burżuazji
międzynarodowej mało jednak milionowych ofiar
chłopskich i robotniczych, mało zysków, zdobytych w
tych wojnach i wyciskanych z mas pracujących, chce
zdobyć nowe rynki zbytu. Zagrożona burżuazja w swoim
panowaniu podnoszącą się falą rewolucyjną, atakowana
coraz natarczywiej przez międzynarodowy proletariat,
masy chłopskiej i ruch rewolucyjny narodów
ujarzmionych, przygotowuje się gorączkowo do wojny
przeciw ZSRR, wyciska z chłopa i robotnika ostatni grosz
na zbrojenia i przygotowania wojenne. Cóż w tej chwili
robi ugoda chłopsko-robotnicza? To samo co przed 16 i 10
laty - idzie w masy chłopsko-robotnicze z oszukańczym
frazesem i manewrem, stara się uśpić czujność mas,
przygotować je do wojny, "do obrony zagrożonej
ojczyzny", formuje kontrrewolucyjny blok Centrolewu,
by tumanić masy swoją opozycyjnością do rządów
faszystowskich, b razie silniejszego natarcia chłopów i
robotników na rządy jawnego faszyzmu, spełnić rolę
kontrrewolucyjnego agenta kapitału. Dziś w 16 rocznicę
wojny światowej, w 10 rocznicę interwencji przeciwko
rządom robotników i chłopów, kiedy kapitał
międzynarodowy szykuje się z olbrzymim rozmachem do
nowej wojny, do nowej napaści na kraj, gdzie rządzą
robotnicy i chłopi, kiedy ciężary szykującej się do
wojny niosą nędzę i głód masom pracującym - dziś
szerokie rzesze pracujących chłopów muszą zaostrzyć
swą czujność, by nie dać się zaskoczyć, by
odeprzeć grożące niebezpieczeństwo.
Chłopi! Posiadamy już dziś swoją międzynarodową
organizację chłopską, której zadaniem jest skupić
rzesze chłopskie całej europy w sojuszu z proletariatem
do walki z panowaniem burżuazji i do obszarnictwa, do
walki przeciw wojnie. Wbrew terrorowi burżuazji i
faszyzmu przełamaliśmy bariery graniczne, jakimi
rozdzieliła nas burżuazja, staliśmy się wielką
zbrataną rodziną chłopsko-robotniczą. W obliczu
zbliżającej się wojny nie wolno na siedzieć
spokojnie. Musimy wytężyć wszystkie swoje siły,
skupić całą rzeszę chłopską, by nie pozwolić
burżuazji zdławić państwa robotniczo-chłopskiego. W
rocznicę ostatnich wojen musimy zmobilizować rzesze
chłopskie do walki z przygotowaniami wojennymi,
faszyzmem i ugodą, którzy tę wojnę przygotowują,
przeciw terrorowi faszystowskiemu, przeciw
kontrrewolucyjnym manewrom Centrolewu. Musimy wysunąć
nasze żądanie: zwolnienia bez-, mało- i
średniorolnych chłopów od podatków państwowych i
samorządowych, zapomóg dla bezrobotnych na wsi,
odszkodowania rezerwistom, powołanym na ćwiczenia,
musimy skupić wokół tych żądań całą rzeszę
chłopską do walki o rządy chłopsko-robotnicze.
W tym celu należy natychmiast zwołać zebrania
Komitetów Kongresowych i omówić szczegółowo
kampanię antywojenną na swoim terenie, sposoby
organizowania tej kampanii (wiece, pochody) oraz
szczegóły jej przygotowania (agitacje, transparenty
itp.). Należy porozumieć się z innymi Komitetami (w
gminie, powiecie) lub organizacjami szczerze
chłopsko-robotniczymi, celem ustalenia jednolitego
programu akcji na terenie całej gminy i powiaty.
Największy wysiłek trzeba uczynić, by zmobilizować w
tej kampanii wszystkich pracujących chłopów, bo tylko
jako potężna i zorganizowana gromada potrafimy
odeprzeć grożące niebezpieczeństwo wojny.
Wszyscy do walki przeciw wojnie!
Do walki z faszyzmem i ugodą!
Niech żyje sojusz chłopów i robotników!
Niech żyje Europejski Komitet Chłopski!
Warszawa, w lipcu 1930 r.
Krajowy Komitet Chłopski".
Jak wynika z tego, co poprzednio powiedziałem oraz
treści podanych tu okólników, kierunek prac
przygotowawczych i agitacyjnych szedł po myśli
całkowicie Kominternu, któremu w pierwszym rzędzie
zależy na zrewolucjon[iz]owaniu mas już nie tylko
proletariatu miejskiego, lecz proletariatu rolnego,
małorolnych i średniorolnych chłopów. Z drugiej zaś
strony tenże Komintern, który stworzy Krestintern,
czyli tzw. Międzynarodówkę Chłopską, której jednak
wpływy nie rozszerzyły się tak, jak sobie życzyli
obecni władcy Kremla, przeto dano polecenie swoim
nadbudówkom komunistycznym urządzenia kongresu
chłopskiego ogólnoeuropejskiego, gdzie właśnie
będzie chodziło o powstanie spraw kongresowych na
takiej platformie, jaka będzie wskazywana przez
Krestintern.
Cała akcja kongresowa na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej była prowadzona z całym nakładem wysiłku i
pracy przez Zj[ednoczenie] Lew[icy] Chł[opskiej]
"Samopomoc", przy poparciu Sel-Robu, czyli tych
nadbudówek komunistycznych, a więc tego czynnika
rewolucji: "walki o ziemię".
Z terenu Rzeczypospolitej Polskiej wyjechało kilkunastu
działaczy, na czele z byłym posłem Stanisławem
Wójtowiczem. Kongres ten odbył się w Berlinie w dniach
27, 28 i 29 marca 1930 roku. Jaki był kierunek prac
kongresowych, najlepiej będzie świadczyć poniżej
przytoczona odezwa Europejskiego Komitetu Chłopskiego:
"Berlin, w kwietniu 1930 roku.
Do pracujących chłopów Europy!
Przedstawiciele pracujących mas chłopskich Niemiec,
Polski, Belgii, Holandii, Włoch, Francji, Hiszpanii,
Szwajcarii, Danii, Łotwy, Czechosłowacji, Finlandii,
Bułgarii, Rumunii, Irlandii, Szkocji, Norwegii, Albanii
i Austrii oraz przedstawiciele narodów ujarzmionych na
Bałkanach, w Polsce itd. zjechali się na Europejski
kongres Chłopski dla wspólnego omówienia spraw
dotyczących bytu mas chłopskich oraz dla naradzania
się w sprawie wspólnej walki o wyzwolenie pracujących
mas chłopskich. W wyniku trzydniowych obrad (27, 28 i 29
marca 1930 r.) otrzymaliśmy ponury obraz położenia
pracujących chłopów Europy.
Zostało stwierdzone, że wskutek potwornego wyzysku
przez obszarników, kapitał i państwo - masy pracujące
chłopstwa są pogrążone w niesłychanej nędzy.
Stwierdzono, że żadne z tak zwanych "partii
chłopskich", a zwłaszcza żadne z organizacji
znajdujących się pod kierownictwem obszarników i
bogatych chłopów, nie prowadzi walki przeciw uciskowi i
wyzyskowi pracujących mas chłopskich.
Europejski Kongres Chłopski stwierdza, że pracujący
chłopi muszą sami walczyć o swe wyzwolenie. Wielka
jest siła naszych wrogów, którzy przywłaszczają
sobie wszelkie dobra, którzy wszystkie zdobycze
ludzkości zaprzęgli w służbę ucisku, którzy dzięki
posiadanym majątkom utrzymują olbrzymią armię
najemną, przy której pomocy uciskają masy pracujące.
Dla zwalczenia tej potężnej siły należy
przeciwstawić jej zjednoczone siły wszystkich
uciskanych i wyzyskiwanych mas wiejskich i miejskich,
narodów ujarzmionych oraz nieludzko wyzyskiwanych ludów
kolonialnych.
Fatalna potęga kapitału może być obalona jedynie
przez bratni sojusz wszystkich pracujących!
Europejski Kongres Chłopski dowiódł z przekonywującą
i niezbitą jasnością, że niebywałe dotąd,
nieubłagane metody wyzysku, stosowane obecnie wobec mas
pracujących na wsi i w mieście - faszyzm - oznacza
dążenie do bezgranicznego wzmocnienia pozycji klas
posiadających oraz przygotowanie do potwornej,
niszczycielskiej wojny imperialistycznej przeciw
socjalistycznemu Związkowi Sowieckiemu.
Bracia chłopi!
Do walki o wyzwolenie, do walki przeciw faszyzmowi i
przeciw niebezpieczeństwu wojennemu, do walki w obronie
Związku Sowieckiego, do walki w sojuszu z proletariatem
wzywamy Was wszystkich, uciśnionych pod jarzmem
kapitalizmu, pod jarzmem obszarnictwa, Was wszystkich,
przeznaczonych na ofiary nowej wojny, Was wszystkich,
których żony i dzieci skazane są na śmierć
głodową.
Wzywamy was do wstępowania do naszych szeregów, do
naszych Komitetów Walki, wzywamy Was, abyście pomogli
nam w walce w Wasze wyzwolenie! Chcemy walczyć i wzywamy
Was, abyście walczyli wraz z nami przeciw śrubie
podatkowej, która wydziera nam z rąk owoce naszej
pracy, przeciw lichwiarzom, wobec których jesteśmy
bezbronni, którzy wydają nas i nasze rodziny na pastwę
głodu i nędzy. Walczcie z nami o ziemię, którą
uprawiali nasi przodkowie i którą my uprawiamy, ale
której owoce przywłaszczają sobie nasi
wywłaszczyciele - obszarnicy, trzymający nas w niewoli.
Europejski Kongres Chłopski uzbroił nas i Was do tej
walki, stworzył bowiem platformę walki dla
rewolucyjnego ruchu chłopskiego. Platforma ta będzie
platformą wyzwoleńczej walki mas chłopskich, wskazuje
drogę walki przeciw faszyzmowi oraz przeciw
niebezpieczeństwu wojennemu.
Bracia chłopi, chłopki, młodzieży chłopska!
Na podstawie tej platformy, w sojuszu z robotnikami,
którzy są naszymi braćmi, walczcie wraz z nami o Wasze
żądanie, o Wasze wyzwolenie, walczcie w obronie
jedynego państwa robotników i chłopów, w obronie
Związku Sowieckiego. Obrona bowiem tego państwa jest
obowiązkiem mas pracujących całego świata.
Wstępujcie do naszych Komitetów, aby zjednoczyć nasze
siły i w ten sposób zgotować koniec wyzysku i ucisku.
Twórzmy jednolity front mas pracujących przeciw
jednolitemu frontowi wyzyskiwaczy!
Bracia chłopi! Do walki! Do walki o władzę!
Europejski Komitet Chłopski: Tammi (Finlandia), L.
Staneff (Bułgaria), Poppowicz (Ukraina-Przykarpacie),
Simoni (Włochy), Sołoducha (Zachodnia Ukraina),
Fassotte (Belgia), Jean Renaud (Francja), Mamoński
(Polska)[51], Kramer (Niemcy), Van Dam (Holandia),
Nepomucki (Czechy), Fan-Noli (Albania), Mozol
(Zach[odnia] Białoruś), Gäszler (Niemcy), P. Mażża
(Szwajcaria), P. O'Donnell (Irlandia), Nieburg (kraje
Bałtyckie), Ch. Martel (Francja), G. Dragnoff
(Bułgaria), Gratki (Słowacja), Miglioli (Włochy), Ivar
Heggen (Norwegia), Peterson (Łotwa), J. Griemann
(Austria), Rasmussen (Dania)".
Jak wynika z powyższej odezwy Kongresu Berlińskiego,
położono właśnie nacisk na te kwestie, które idą
całkowicie po linii Krestinternu.
Na zasadzie poprzednio przytoczonych okólników i odezw
twierdzę, że ZLCh "Samopomoc" jest niczym
innym, jak tylko przykrywką KPP, czyli jej nadbudówką,
i służy jako masowa i legalna organizacja dla
przygotowania mas do rewolucji, w myśl życzeń
Kominternu, a z drugiej strony jest jakby sitem, gdzie
przesiewa się lepszy i cenniejszy element do
wprowadzenia do ścisłej organizacji, to jest do
Komunistycznej Partii Polski.
Odnośnie "Pieśni Chłopskiej", jest to nic
innego jak dawniejsza "Pieśń Oraczy"[52],
której rozpowszechnianie, jak również śpiewanie jest
zabronione; treść której wyraźnie koliduje z art. 129
kk. W tej sprawie był rozesłany okólnik przez
Ministr[a] Spraw Wewnętrznych.
Fr[anciszek] Sitarz, komisarz.
Dariusz
Magier
|
PRZYPISY:
1)
Platforma polityczna I Zjazdu KPRP, [w] KPP. Uchwały i
rezolucje, t. 1, Warszawa 1954, s. 37.
2) "Widmo krąży po Europie - widmo komunizmu"
- pierwsze słowa Manifestu Komunistycznego z 1848 r.
autorstwa K. Marksa i F. Engelsa.
3) Zob. J. Bartyzel, Komunizm,
http://www.konserwatyzm.pl/encyklopedia.php?id=101.
4) Zob. D. Magier, Kolaboracja z bolszewikami w regionie
bialskopodlaskim w sierpniu 1920 roku - skala, motywy,
konsekwencje, referat wygłoszony podczas sesji naukowej
Lubelskie i południowe Podlasie wobec komunizmu
1918-1989 2 IX 2005 r. w Radzyniu Podlaskim (w druku),
http://przemas.art.pl/dima/now_txt_03.htm.
5) W. Lenin, Dziecięca choroba "lewicowości"
w komunizmie, [w] idem, Dzieła, t. 31, Warszawa 1955, s.
1 i n.
6) Zob. H. Cimek, Sojusz robotniczo-chłopski w Polsce
1918-1939, Warszawa 1989, s. 72-88.
7) Zob. np. H. Cimek, Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej
"Samopomoc" 1928-1931, Lublin 1973; idem, Z
dziejów Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej
"Samopomoc" na Lubelszczyźnie 1928-1931,
Biblioteka Społeczno-Polityczna. Zagadnienia
Historyczne, t. 1, Lublin 1967; J. Kukułka, Podstawowe
założenia ideowo-programowe Zjednoczenia Lewicy
Chłopskiej "Samopomoc", "Roczniki
Dziejów Ruchu Ludowego, nr 3/1961; idem, Z dziejów
Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej "Samopomoc",
"Wieś Współczesna", nr 11/1961; H. Słabek,
Rozwój organizacyjny Niezależnej Partii Chłopskiej i
Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej "Samopomoc",
"Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego", nr 6/1964;
Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej "Samopomoc"
1928-1931, opr., wstęp i przyp. B. Dymek, L. Haas,
Warszawa 1964; B. Dymek, Kształtowanie się lewicy w
ruchu ludowym w latach 1924-1931, [w] 70 lat ruchu
ludowego. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej
przez Zakład Historii Ruchu Ludowego przy NK ZSL 22-24
XI 1965 r., Warszawa 1967; J. R. Szaflik, Powstanie
Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej "Samopomoc",
"Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego", nr 6/1964;
H. Cimek, Geneza Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej
"Samopomoc", "Rocznik Lubelski", t.
11/1968; J. R. Szaflik, Z dziejów Zjednoczenia Lewicy
Chłopskiej "Samopomoc" 1928-1931, Warszawa
1968; H. Cimek, Sojusz robotniczo-chłopski w Polsce
1918-1939, Warszawa 1989.
8) J. Topolski, Jak się pisze i rozumie historię,
Warszawa 1998, s. 271.
9) D. Magier, Aktywność komunistyczna w regionie
bialskopodlaskim 1918-1938, "Podlaski Kwartalnik
Kulturalny", nr 2/2005, s. 22-31.
10) Za H. Cimek, Zjednoczenie Lewicy, op. cit., s. 260.
11) Ibid., s. 13 i n.
12) Ibid., s. 127.
13) Idem., Sojusz robotniczo-chłopski, op. cit., s. 150.
14) Ibid., s. 16.
15) Ibid., s. 22.
16) Ibid., 33-34.
17) Ibid., 37.
18) Ibid., s. 54-56.
19) Ibid., s. 62.
20) Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu
Podlaskim, Sąd Okręgowy w Białej Podlaskiej (dalej:
APL O/R, SO), sygn. 791, s. 5, akt oskarżenia.
21) A. Albert, Najnowsza historia Polski 1914-1993, t. 1,
Warszawa 1995. Wg H. Zielińskiego (Historia Polski
1914-1939, Wrocław 1983, s. 135) ruch komunistyczny
liczył 5-6 tys. członków.
22) APL O/R, SO, sygn. 791, s. 453, pismo Sędziego
Śledczego przy Sądzie Okręgowym w Białej Podlaskiej
do Sędziego Śledczego Okręgu m. Lublin z 4 IX 1930 r.
23) Sylwester Wojewódzki (1892-ok. 1937) - ur. w
rodzinie szlacheckiej w Pskowie; w okresie zaborów
zaangażowany w działalność niepodległościową, z
którą został usunięty z Gimnazjum w Grodnie; członek
PPS i Związku Strzeleckiego; żołnierz pierwszej
kompanii kadrowej J. Piłsudskiego; w 1922 wystąpił z
wojska i związał się z Polskim Związkiem Ludowym
"Odrodzenie", w raz z którym wszedł do PSL
"Wyzwolenie"; członek ZG partii; od 1922
poseł; w 1924 przechodzi do NPCh i wchodzi do ZG,
następnie KC; czołowy ideolog partii, kierownik
Wydziału Prasowego; w połowie lat 20. zbliża się do
komunistów i utrzymuje ścisły kontakt ze ZLCh
"S"; dwukrotnie odwiedza Związek Sowiecki: w
1926 z wycieczką poselską i w 1928 z ramienia KPP;
przedstawiciel Polski w Krestinternie i
współorganizator tzw. Kongresu Chłopskiego w Berlinie
w 1930; zmuszony do opuszczenia Niemiec wyjechał wraz z
rodziną do Związku Sowieckiego, gdzie zginął w
czystce stalinowskiej - Słownik Biograficzny Działaczy
Ruchu Ludowego (dalej: Słownik BDRL), Warszawa 1989.
24) Adolf Bon (1890-1944) - ur. w Huszczy (pow. bialski);
absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Warszawie i
Instytutu Pedagogicznego na Krymie; 1916-1918 w armii
rosyjskiej; od 1920 w PSL "Wyzwolenie"; 1922
członek ZG i poseł z ramienia tej partii; od 1924 w KC
NPCh; podróżował po ZSRR, gdzie prowadził rozmowy z
kierownictwem tzw. Międzynarodówki Chłopskiej; po
delegalizacji NPCh utworzył wraz z posłami W. Szakunem
i A. Szapielem Radykalną Partię Włościańską Ziem
Białoruskich (od końca 1927 r. - Chłopska Partia
Lewicowa); zmarł na skutek zranienia wybuchem miny - B.
Dymek, Bon Adolf, [w] Słownik Biograficzny działaczy
polskiego ruchu robotniczego [dalej: Słownik BDPRR], t.
1, red. F. Tych, Warszawa 1986, s. 276.
25) Antoni Szapiel (1891-1944) - ur. w rodzinie
chłopskiej w pow. Święciany; rolnik, stolarz; od 1919
w Polskim Związku Ludowym "Odrodzenie"; od
1922 w PSL "Wyzwolenie"; poseł na Sejm z
ramienia tej partii, a następnie NPCh; od 1927 w
Radykalnej Partii Włościańskiej Ziem Białoruskich, a
następnie Chłopskiej Partii Lewicowej; o akcjach
antykomunistycznych rządu i kilku aresztowaniach
wycofał się z życia politycznego - Słownik BDRL, s.
386.
26) Feliks Hołowacz (1886-1972) - ur. w Zaborzu (na
Nowogródczyźnie) w białoruskiej rodzinie chłopskiej;
technik budowlany, student Uniwersytetu im. Szaniawskiego
w Moskwie; od 1918 w Polsce; członek PSL
"Wyzwolenie"; od 1922 r. poseł z ramienia tej
partii; w 1924 współtworzy NPCh; 1927-1929 pozbawiony
immunitetu i więziony za komunizm; po wyjściu z
więzienia zrywa z działalnością polityczną; w czasie
wojny więziony w ZSRR; nie przyjęty do Armii Andersa;
do Polski wraca w 1946 r.; członek SL - B. Dymek,
Hołowacz Feliks, [w] Słownik BDPRR, t. 2, red. F. Tych,
Warszawa 1987, s. 546-547.
27) Stanisław Ballin (1887-ok. 1937) - ur. w Trokach w
rodzinie chłopskiej; samouk po 6-klasowej szkole
rosyjskiej, nauczyciel ludowy; od 1917 w PSL, potem PSL
"Wyzwolenie"; od 1922 poseł na Sejm;
rozłamowiec i współzałożyciel NPCh; ściśle
współdziałał z KPP; w 1928 wyjechał do Związku
Sowieckiego, gdzie zginął w czystce stalinowskiej -
Słownik BDRL, s. 27.
28) Włodzimierz Szakun (1883-1944) - ur. na
Nowogródczyźnie w rodzinie nauczycielskiej; studiował
na Uniwersytecie Petersburskim; pracował jako
nauczyciel; od 1919 w Polskim Związku Ludowym
"Odrodzenie", potem w PSL
"Wyzwolenie"; od 1922 poseł; rozłamowiec i
współzałożyciel NPCh, członek ZG i KC partii; po
delegalizacji NPCh współtwórca Radykalnej Partii
Włościańskiej Ziem Białoruskich, potem Chłopskiej
Partii Lewicowej; wielokrotnie aresztowany za
działalność komunistyczną wkrótce wycofał się z
życia politycznego; zginął w obozie hitlerowskim w
Stutthofie - ibid., s. 385.
29) Wójtowicz Stanisław - ur. 29 IX 1899 r. w folwarku
Józwów (pow. lubelski); ojciec (fornal) działał w
skomunizowanym Związku Zawodowym Robotników Rolnych; w
1918 członek Milicji Ludowej; członek Chłopskiego
Stronnictwa Radykalnego; redaktor "Głosu
Chłopskiego; po rozłamie ChSR przechodzi do Stronnictwa
Chłopskiego; sekretarz Zarządu Wojewódzkiego SCh w
Lublinie; kontakty z KPP; w 1927 tworzy tzw.
"lewicę chłopską" wewnątrz SL, na bazie
której w I 1928 powstaje ZLCh "S". W połowie
1928 r. zostaje prezesem ZG; Poseł na Sejm w l.
1928-1930; uczestnik komunistycznego Europejskiego
Kongresu Chłopskiego w Berlinie. Odsunięty z
kierownictwa na skutek "tendencji sekciarskich
KPP"; zm. 2 I 1935 r. - H. Cimek, Zjednoczenie
Lewicy, op. cit., s. 309-310.
30) Stefan Tatarczak (1883-1962) - ur. w Michowie pow.
Lubartów w rodzinie chłopskiej; 1903-1906 w PPS; od
1917 w PSL, potem PSL "Wyzwolenie"; w latach
1919-1926 członek ZG partii; od 1919 i 1922 poseł na
Sejm; w 1926 przechodzi do Stronnictwa Chłopskiego,
wiceprezes i członek RN partii; od 1928 senator RP; od
1937 członek OZN i poseł na sejm z jego listy -
Słownik BDRL, s. 404.
31) Władysław Koob - ur. 15 XII 1905 w Warszawie;
zaangażowany w kolaborację z bolszewikami w 1920; od
1924 członek PSL "Wyzwolenia" a potem NPCh,
której był organizatorem w woj. warszawskim i
łódzkim; instruktor ZG ZLCh "S"; 1928-1931
wydawca i redaktor pisma komunistycznego "Chcę
poznać wszystko" - H. Cimek, Zjednoczenie Lewicy,
op. cit., s. 306.
32) Marian Cieplak - ur. 1894; poseł na Sejm w latach
1922-1927 z ramienia PSL "Piast"; w latach
1928-1930 z listy BBWR - Posłowie rewolucyjni w Sejmie
1920-1935, Książka i Wiedza, Warszawa 1961, s. 381.
33) Kazimierz Jóźwiak - ur. 24 VI 1891 w Śniadówce
(pow. puławski); krawiec; 1914-1917 w wojsku rosyjskim;
członek PPS, Związku Zawodowego Robotników Rolnych i
PSL "Wyzwolenie"; dd 1921 w KPRP; 1925-1927
przewodniczący Komitetu Powiatowego NPCh w Lubartowie;
1926-1931 członek PPS-Lewicy; członek Zarządu
Głównego ZLCh "S" a w nim frakcji KPP;
1927-1932 radny Rady Miejskiej w Lubartowie - H. Cimek,
Zjednoczenie Lewicy, op. cit., s. 305-306.
34) Zygmunt Szymański, ps. "Klin" (1900-1941)
- od 1918 członek KPRP; członek Chłopskiego
Stronnictwa Radykalnego i przewodniczący Zarządu
Okręgowego ChSR w Warszawie; organizator frakcji
komunistycznej w ChSR. Od 1928 r. sekretarz ZG ZLCh; z
ramienia CWR KC KPP sprawował opiekę nad
"Samopomocą" - H. Cimek, Zjednoczenie Lewicy,
op. cit., s. 308.
35) Seweryna Urszula Jakrzewska Urszula z d. Buczek
(1904-1936) - ur. w Lublinie w rodzinie robotniczej;
wciągnięta do ruchu komunistycznego przez brata -
Mariana; działaczka KO MOPR w Lublinie i KPP; w 1928
skierowana przez patię do pracy w redakcji
"Samopomocy Chłopskiej"; od 1930 w ZG ZLCh
"Samopomoc" w Warszawie; kilkakrotnie
aresztowana za działalność komunistyczną - Red.,
Jakrzewska Seweryna Urszula, [w] Słownik BDPRR, t. 2, s.
612.
36) Michał Gwiazdowicz (1889-1962) - ur. w Kłopoczynie
(pow. rawskomazowiecki) w rodzinie chłopskiej; 1915-1918
w Rosji; członek PSL "Wyzwolenie"; w 1920 z
ramienia Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej
komisarz ludowy na pow. rawski; członek NPCh, KPP i
ZLCh; członek Prezydium ZG ZLCh - H. Cimek, Zjednoczenie
Lewicy, op. cit., s. 305.
37) Wincenty Jamróz (1875-1933) - czołowy działacz
komunizującego ruchu ludowego na Kielecczyźnie;
członek PSL "Wyzwolenie" od I 1926 prezes
Zarządu Wojewódzkiego Stronnictwa Chłopskiego;
członek NPCh oraz Zarządu Głównego ZLCh - ibid., op.
cit., s. 305.
38) Herman Müller (1876-1931) - niemiecki polityk
socjalistyczny, kanclerz Niemiec w latach 1928-1930 -
zob. np. W. Czapliński, A. Galos, W. Korta, Historia
Niemiec, Zakład Narodowy im. Ossolińskich -
Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 1990, s. 753.
39) Antoni Obórko (1881-1944) - rolnik, cieśla
zamieszkały w pow. łowickim a następnie sochaczewskim;
członek KPP, organizator NPCh w pow. sochaczewskim,
członek prezydium ZG ZLCh "S"; więziony za
komunizm w 1930 r.; zastrzelony przez podziemie
antykomunistyczne - H. Cimek, Zjednoczenie Lewicy, op.
cit., s. 308.
40) Władysław Zdunek - ur. 1903 w pow. lubartowskim; od
1926 w KPP i NPCh; od 1934 sekretarz KO KPP w Lublinie,
od 1935 sekretarz KO KPP Kielce i Tarnów-Rzeszów; od
1933 członek KC Komunistycznego Związku Młodzieży
Polski; od 1929 w ZLCh "S", gdzie pełnił
funkcję członka ZG i sekretarza Wydziału Młodzieży;
wielokrotnie aresztowany i więziony za komunizm -
ibidem, s. 310.
41) Piotr Drążkiewicz (wł. Drąg) (1910-1943?) - ur. w
Kozienicach w rodzinie robotników rolnych; od 1927 w
KZMP, a następnie KPP; brał udział w tworzeniu
struktur ZLCh "S", członek Sekretariatu
Wydziału Młodzieżowego partii; w latach 1930-1933
więziony za komunizm; po wyjściu z więzienia
skierowany do szkoły partyjnej w Związku Sowieckim; do
kraju wrócił w 1935; kierował kolejno KO KPP Lublin,
Kraków, Śląsk, Zagłębie; w czasie wojny przebywał
na terenie Związku Sowieckiego; w maju 1942 wszedł w
skład tzw. drugiej grupy inicjatywnej PPR i został
zrzucony na spadochronie w rejonie Kozienic; aresztowany
przez gestapo w listopadzie 1942 - Słownik BDPRR, t. 1,
s. 625.
42) Tomasz Wiśniewski - ur. 1897 w Siedliskach w pow.
rzeszowskim w rodzinie wyrobników wiejskich; 1915-1918 w
wojsku austriackim, 1919-1920 w Wojsku Polskim; brał
udział w III Powstaniu Śląskim; od 1927 członek KPP,
a od 1928 ZLCh "S", członek ZG partii;
uczestnik Kongresu Berlińskiego; kilkakrotnie więziony
za komunizm; od 1937 jako ochotnik walczył w tzw.
brygadach międzynarodowych w Hiszpanii; ciężko ranny
wyjechał do Związku Sowieckiego - H. Cimek,
Zjednoczenie Lewicy, op. cit., s. 309.
43) Mikołaj Cham - ur. 1894; poseł na Sejm w latach
1928-1930 z listy Sel-Rob Lewicy - zob. np. Posłowie...,
s. 368.
44) Kiryło Walnyckyj - ur. 1889; dziennikarz; od 1920
członek Komunistycznej Partii Galicji Wschodniej; od
1926 członek KC Włościańsko-Robotniczego
Socjalistycznego Zjednoczenia Sel-Rob; poseł na Sejm z
listy Sel-Rob Lewicy w latach 1928-1930 - zob. np. ibid.,
s. 339.
45) Aleksander Staganowicz - poseł na Sejm z
Białoruskiego Klubu Chłopsko-Robotniczego
"Zmahanie" od 28 III 1928 do 20 II 1929 - zob.
np. ibid., s. 642.
46) Wincenty Witos (1875-1945) - polski działacz ruchu
ludowego, publicysta, rolnik; 1903-1913 w PSL, członek
RN partii; 1908-1914 poseł do galicyjskiego Sejmu
Krajowego; 1911-1918 poseł do austriackiej Rady
Państwa; w 1914 współzałożyciel PSL
"Piast"; 1914-1918 wiceprezes RN partii,
1918-1931 prezes ZG; 1917-1918 członek Ligi Narodowej;
1919-1933 poseł na Sejm; 1920-1921, 1923 i 1926 premier
rządu RP; 1933-1939 na emigracji w Czechosłowacji -
zob. np. Nowa encyklopedia powszechna PWN,
http://netsprint.encyklopedia.pwn.pl/35067_1.html.
47) Ignacy Daszyński (1866-1936) - polski socjalista,
działacz ruchu robotniczego; w latach 1897-1918 poseł
do parlamentu austriackiego; członek władz PPS; 1918
premier i minister spraw zagranicznych socjalistycznego
Tymczasowego Rządu Republiki Polskiej w Lublinie; do
1926 zwolennik J. Piłsudskiego - zob. np. Encyklopedia
powszechna PWN, t. 1, Warszawa 1973, s. 561.
48) Centrolew - potoczna nazwa sojuszu politycznego
klubów sejmowych 6 stronnictw centrum i lewicy
parlamentarnej: Chrześcijańska Demokracja, Narodowa
Partia Robotnicza, PSL "Piast", PPS, PSL
"Wyzwolenie", Stronnictwo Chłopskie, zawartego
jesienią 1929 w celu skonsolidowania antyrządowej
opozycji pod hasłami demokracji parlamentarnej w Polsce.
Centrolew zorganizował 29 VI 1930 w Krakowie Kongres
Obrony Praw i Wolności Ludu pod hasłami: 1) ustąpienia
rządu J. Piłsudskiego, 2) utworzenia konstytucyjnego
rządu opartego na zaufaniu społeczeństwa. Na 14 IX
1929 r. przygotowywano masowe wiece i demonstracje,
jednak już 29 VIII prezydent rozwiązał parlament, a 9
IX rozpoczęły się aresztowania głównych działaczy
Centrolewu (m.in. H. Lieberman, N. Barlicki, A. Pragier,
S. Dubois, M. Mastek, A. Ciołkosz, K. Bagiński, J.
Putek, W. Witos, W. Kiernik, K. Popiel, A. Sawicki, A.
Dębski, J. Leszczyński, A. Wysłocki, W. Korfanty).
Osadzono ich w więzieniu w Brześciu n. Bugiem (brzeski
proces). W wyborach 16 listopada stronnictwa Centrolewu
wystąpiły z listy nr 7 pn. Związek Obrony Prawa i
Wolności Ludu. naciski administracji państw. (m.in.
unieważnienie list w 11 okręgach wyborczych) i brak
zdecydowanego poparcia społ. nie pozwoliły na
osiągnięcie przewagi w parlamencie. Wskutek porażki
wyborczej (79 mandatów poselskich i 13 senatorskich) i
rozdźwięków wewnętrznych na początku 1931 nastąpił
rozpad bloku - ibid.,
http://netsprint.encyklopedia.pwn.pl/11871_1.html.
49) Kiernik Władysław (1878-1971) - polski działacz
ruchu ludowego; prawnik; od 1903 w PSL; 1913-1931 w PSL
"Piast"; 1921-1931 członek RN partii;
1925-1931 członek ZG; 1931-1939 w Stronnictwie Ludowym,
wiceprezes NKW; 1919-1933 poseł na Sejm; 1923 minister
spraw wewnętrznych; 1925-1926 minister rolnictwa;
1933-1939 na emigracji w Czechosłowacji; po 1939 w SL
"Roch"; uczestnik konferencji moskiewskiej w VI
1945; 1945-1947 minister administracji w TRJN; 1945-1949
w PSL; 1945-1947 poseł do KRN i Sejmu do 1952; 1946-1956
członek RN ZSL - zob. np. ibid.,
http://netsprint.encyklopedia.pwn.pl/80981_1.html.
50) James R. Macdonald (1866-1937) - brytyjski (szkocki)
polityk laburzystowski (Partia Pracy); premier Wielkiej
Brytanii w latach 1924, 1929-1935 - zob. np. M. Czajka,
Słownik biograficzny XX wieku, Wiedza Powszechna,
Warszawa 2004, s. 561.
51) Józef Mamoński - ur. 27 IX 1894 w Umieniu pow.
kolski w rodzinie małorolnych chłopów; w czasie I
wojny św. w PPS i SDKPiL; od 1923 w KRP; 1924
organizator NPCh w pow. kolskim; członek SL i ZLCh;
1929-1930 sekretarz generalny Ogólnokrajowego
Chłopskiego Komitetu Kongresowego i uczestnik
Europejskiego Kongresu Chłopskiego w Berlinie - H.
Cimek, Zjednoczenie Lewicy, op. cit., s. 307.
52) APL O/R, SO, sygn. 785, s. 102:
""Pieśń Chłopska" ("Pieśń
Oraczy")
Wstajemy gromady mocarnych oraczy
Wieś za wsią jak wicher szalony,
Za długi był żywot nasz w smutku, rozpaczy,
Grzbiet gięty, chleb łzami zalany.
Ref.:
Nikt nie miał nad nami litości,
My także jej mieć nie będziemy.
Nikt nie chciał nam ziemi dać - naszej własności,
My sami co nasze weźmiemy.
Już kwitną żon naszych czerwone proporce
I zrywa się z piersi krzyk buntu.
Cierpimy lat tysiąc jak woły wciąż w orce,
Czas z góry pchnąć lemiesz do gruntu.
Ref.:
Nikt nie miał nad nami litości ...
Nie znacie wy ludu, poznacie go w gniewie,
Gdy karać was będzie za zbrodnie,
Za biedę milionów, o której nic nie wie,
Kto żyje bez pracy wygodnie.
Ref.:
Nikt nie miał nad nami litości...
Dość bajek o piekle i kazań o niebie
Gdy piekło za życia jest w kraju,
Gdyż nędza nas rodzi, trud karmi, głód grzebie,
A możni się śmieją i cieszą.
Ref.:
Nikt nie miał nad nami litości...
Potęga gorących serc chłopskich się sprzęga
Z błot, z nizin, z gór, z lasu, z pomorza,
Z ust do ust jak piorun przelata przysięga:
Spoczniemy, aż pęknie obroża.
Ref.:
Nikt nie miał nad nami litości...".
|